Τρίτη 20 Σεπτεμβρίου 2011

Λαογραφικά Σεπτεμβρίου.


Ο Σεπτέμβριος -Τρυγητής- παράγεται απ' τη λατινική Septem (=επτά). Ηταν ο έβδομος μήνας του ρωμαϊκού ημερολογίου, τότε που ο χρόνος άρχιζε από

τον Μάρτη Στη συνέχεια έγινε ο πρώτος του έτους. Μετά ο ένατος (!). Μην των συνεχών αλλαγών και των... μετακομίσεων.




Η πρώτη Σεπτεμβρίου -Πρωτοσταυριά- ορίστηκε από το 313 μ.Χ. ως αρχή των θρησκευτικών δεκαπεντάχρονων περιόδων της λεγόμενης Ινδίκτου. Η Ινδικτος ή Ινδικτιώνα, που παράγεται απ' τη λατινική indictio (= έκτακτη φορολογική εισφορά), ορίσθηκε ως η δεκαπενταετής εκκλησιαστική περίοδος (αυτό είναι το εκκλησιαστικό έτος). Οι αρχιερείς, με την παροιμιώδη προβλεπτικότητά τους, καθόριζαν τις εορτές και τις εισφορές για τις ανεγέρσεις ναών ανά 15ετία. Τις Ινδικτιώνες τις καθιέρωσαν οι Αγιοι Πατέρες - επηρεασμένοι από τους Ρωμαίους - για φορολογικούς κυρίως σκοπούς.


Την Πρωτοσεπτεμπριά οι αγρότες "καλούσαν" με διάφορους τρόπους και τεχνικές που θυμίζουν αρχαία θεσμοφόρια, το "πνεύμα της βλαστήσεως". Ο σπόρος που ήταν προορισμένος για την σπορά «στέλλεται εις την εκκλησίαν διά να ευλογηθεί». Στην Κω κρεμούν στο εικονοστάσι το σύμβολο της "Αρκιχρονιάς": μια αρμαθιά από ρόδι, σταφύλι, κυδώνι, σκόρδο και φύλλο από τον πλάτανο του Ιπποκράτη.


Τρυγητής «Η πρώτη ημέρα του (Σεπτέμβρη) Τρυγητή χαιρετιζόταν στη Θράκη κ.α. διά τυμπάνων και ασμάτων. Οι ληνοί συνοδεύονταν δι' ομάδων ορχουμένων και αδόντων... Την νύχτα παρέες προσωπιδοφόρων εν τυμπάνοις και αλαλαγμοίς τρέχουν στους δρόμους...». Τα δρώμενα αυτά θυμίζουν αρχαία Οσχοφόρια στα οποία νέοι φορώντας στεφάνια από κλαδιά αμπέλου (όσχους) ξεκινούσαν από τον ναό του Διονύσου πηγαίνοντας προς τους αμπελώνες και τα πατητήρια.

Δεν υπάρχουν σχόλια: